Denizli’nin Saklı Hazinesi: Çameli Pelemiri Bilim Dünyasına Kazandırıldı
Teknolojitepe.com.tr olarak, ülkemizin biyoçeşitliliğine ışık tutan önemli keşifleri sizlere ulaştırmaya devam ediyoruz. Denizli’nin doğa harikası ilçesi Çameli’den gelen bu yeni keşif, Türkiye’nin zengin bitki örtüsüne muazzam bir katkı sağlıyor. Emekli Fen Bilgisi Öğretmeni Rıfat Özdemir’in doğa yürüyüşleri sırasında tesadüfen fark ettiği ve dikkatini çeken bir bitki, yapılan titiz bilimsel çalışmalar sonucunda literatüre yeni bir tür olarak kazandırıldı.
‘Çameli Pelemiri’ Adıyla Bilim Dünyasındaki Yerini Aldı
Ege Üniversitesi Botanik Bahçesi ve Herbaryum Araştırma ve Uygulama Merkezi Müdürü Prof. Dr. Hasan Yıldırım ve ekibinin yürüttüğü kapsamlı incelemeler, bu bitkinin daha önce tanımlanmamış yeni bir tür olduğunu ortaya koydu. Yapılan değerlendirmeler neticesinde, bitkiye bilimsel adı Cephalaria cameliensis, Türkçe karşılığıyla ise Çameli pelemiri ismi verildi. Bu önemli keşif, Türkiye florasının ne kadar zengin ve keşfedilmeyi bekleyen güzelliklere sahip olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.
Keşif Süreci ve Bilimsel Doğrulama
Prof. Dr. Hasan Yıldırım, keşif sürecini şu sözlerle aktardı: “Yeni tür ilk olarak, bölgenin doğasını yakından takip eden ve arazi gözlemleriyle çalışmalara değerli katkılar sunan emekli öğretmen Rıfat Özdemir tarafından fark edildi. Ardından Akdeniz Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümünden Prof. Dr. Ramazan Süleyman Göktürk ile birlikte yürüttüğümüz kapsamlı morfolojik değerlendirmeler, bitkinin mevcut türlerle örtüşmediğini ortaya koydu. Türün yakın akrabalarından ayrıldığı noktaları moleküler düzeyde netleştiren ISSR analizleri ise Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü öğretim üyesi Doç. Dr. Ergun Kaya tarafından titizlikle gerçekleştirildi. Bilimsel çalışmanın tamamlanmasıyla birlikte türün bilim için tamamen yeni olduğu kanıtlandı ve makale, taksonomi alanının saygın dergilerinden Phytotaxa’da yayımlanarak uluslararası literatüre girdi.”
Nesli Tehlike Altında Olan Bir Tür: Çameli Pelemiri
Araştırma sonuçlarına göre, Çameli pelemiri yalnızca Denizli-Çameli ve Muğla-Fethiye arasında yer alan dar bir coğrafyada, 1350-1850 metre yüksekliklerdeki habitatlarda yayılış gösteriyor. Yaprak yapısı ve çiçek özellikleri itibarıyla yakın akrabalarından belirgin şekilde ayrılan bu türün, yaşam alanının sınırlı olması ve bölgedeki yoğun otlatma baskısı nedeniyle neslinin tehlikede olduğu belirtiliyor. IUCN kriterlerine göre ‘Tehlikede (EN)’ kategorisinde değerlendirilmesi önerilen Çameli pelemirinin korunması büyük önem taşıyor.
Türkiye, Cephalaria Cinsi İçin Kritik Bir Merkez
Prof. Dr. Yıldırım, Cephalaria cinsinin dünya genelindeki dağılımına ve Türkiye’nin bu konudaki önemine de dikkat çekti. Yaklaşık 100 tür ile temsil edilen bu cinsin, Türkiye’de önemli bir çeşitlenme merkezi olduğunu ve en az 47 türün varlığının kesinleştiğini belirtti. Son tanımlanan Çameli pelemiri ve Cephalaria dumanii türleriyle birlikte Türkiye’deki toplam Cephalaria tür sayısının 49’a yükseldiğini ve endemik tür sayısının ise 25’e ulaştığını vurguladı. Bu durum, Anadolu’nun biyoçeşitlilik açısından küresel ölçekteki önemini bir kez daha ortaya koyuyor.
Çameli’nin doğasını koruma konusundaki duyarlılığına da değinen Prof. Dr. Yıldırım, bu keşfin yerel halkın duyarlılığının bilime nasıl katkı sağlayabileceğinin bir göstergesi olduğunu belirtti. Çalışmanın gerçekleşmesinde desteklerini esirgemeyen Çameli Belediyesine ve Belediye Başkanı Cengiz Arslan’a teşekkürlerini iletti. Teknolojitepe.com.tr olarak, doğanın saklı güzelliklerini gün yüzüne çıkaran bu tür keşiflerin artarak devam etmesini umut ediyoruz.
